تنبلي تخمدان وضعيتي است که باعث بي نظمي دوران عادت ماهانه، جوش هاي چرکي (آکنه)، پوست چرب، رشد موهاي زائد صورت و بدن ، يا ريزش موهاي سر ميگردد.
در چنين وضعييتي حاملگي ميتواند به سختي انجام شود. سندرم تخمدان پلي کيستيک گاهي اوقات به نام (polycystic ovary syndrome) PCOS يا (polycystic ovary) PCO خوانده ميشود (1). شيوع سندرم تخمدان پلي کيستيک بالا است، در مطالعه قند و چربي که بر روي تعدادي از ن ساکن تهران در سن باروري انجام شد، شيوع سندرم تخمدان پلي کيستيک 5/8 % ميباشد. (2)
اغلب ن مبتلاء اضافه وزن دارند يا چاق هستند.
علل سندرم تخمدان پلي کيستسک چيست؟
در اين بيماران، کارکرد تخمدانها طبيعي نيست و هورمون تستوسترون بيش از حد توليد ميکنند. تستوسترون هورمون مردانه است ولي در ن نيز وجود دارد. بصورت طبيعي، تخمدان ن مقادير اندکي از آنرا ترشح ميکنند ولي در سندرم تخمدان پلي کيستيک توليد آن افزايش مي يابد.
حدود يکبار در ماه، تخمدان ن ساختماني را ميسازد که تخمک نارس يا فوليکول نام دارد (شکل 1).
همچنان که فوليکول رشد ميکند، هورمون آزاد ميکند، سپس تخمک رسيده را آزاد ميکند، به اين روند تخمک گذاري ميگويند. ولي در ن مبتلاء به سندرم تخمدان پلي کيستيک، تخمدانها به جاي توليد يک تخمک رسيده، تعداد زيادي فوليکول ريز ميسازند، تعادل هورمونها بهم ميخورد، تخمک گذاري ماهانه انطور که انتطار ميرود اتفاق نمي افتد. پزشکان نمي دانند که چرا اين اتفاق براي برخي ن رخ ميدهد.
نشانه هاي سندرم تخمدان پلي کسيتيک چيست؟
ن با چنين وضعيتي ممکن است:
کمتر از 8 قاعدگي در سال داشته باشند.
موهاي ضخيم و تيره در محلهائي که فقط در مردان چنين موهائي رشد ميکنند، مثل لب فوقاني، چانه، دو طرف صورت، قفسه سينه و شکم رشد ميکنند. (شکل 2)
افزايش وزن و چاق شدن
آکنه دارند (پوست چرب و جوش چرکي روي صورت) (شکل 3)
ريزش موهاي سر با الگوي مردانه
ممکن است براي باردارشدن با مشکل مواجه شوند و نياز به استفاده از دارو داشته باشند.
آيا بيماران مبتلاء که نشانه هاي خفيف بيماري را دارند بايد به پزشک مراجعه کنند؟
بله بايد مراجعه کنند چون افراد دچار سندرم تنبلي تخمدان، احتمال ابتلاء به ساير بيماريها را دارند که شامل:
- ديابت (قند خون بالا)
- افزايش سطح چربي خون از نوع کلسترول
- آپنه خواب (نوعي اختلال خواب است که در هنگام خواب به مدت کوتاهي دچار وقفه تنفسي ميشوند)
- افسردگي يا اضطراب
- خطر ابتلاء به بيماري قلبي ممکن است در ن مبتلاء به سندرم تخمدان پلي کيستيک بالاتر باشد، اما براي اينکه چنين ادعائي اثبات شود به تحقيقات بيشتري نياز داريم.
آيا به انجام تست آزمايشگاهي نياز دارم؟
پزشک معالج بر اساس سن، علائم، و وضعيت هر بيمار تصميم ميگيرد کدام تست را انجام بدهيد.
تست خون براي اندازه گيري سطوح هورموني، قند خون و کلسترول
تست بارداري در صورتيکه تاخير عادت ماهانه وجود داشته باشد.
سونوگرافي لگن- در اين تست با استفاده از امواج ماوراي صوت تصوير رحم و تخمدانها گرفته ميشود.
پزشک با استفاده از اين تستها به تشخيص بيماري پي ميبرد.
سندرم تخمدان پلي کيستيک چگونه درمان ميشود؟
قرصهاي جلوگيري از بارداري شايعترين درمان آن است. اما داروهاي ديگري نيز براي کنترل علائم بيماري استفاده ميشوند.
قرصهاي جلوگيري از بارداري –درمان اصلي سندرم تخمدان تخمدان پلي کيستيک است. قرصها باعث علاج بيماري نميشوند. اما آنها ميتوانند باعث بهبود بسياري از علائم بيماري مثل بي نظمي عادت ماهانه ، آکنه و موهاي صورت شوند. قرصهاي جلوگيري از بارداري همچنين ميتوانند باعث محافظت ن از سرطان رحم شوند.
داروهاي ضد هورمون مردانه – اين داروها با مسدود کردن هورمونهائي که باعث علائمي مثل آکنه و موهاي زائد صورت ميشوند برخي علائم بيماري را کنترل ميکنند. اسپيرونولاکتون (با نام تجاري آلداکتون) داروي ضد هورمون مردانه است که بسياري از پزشکان ممکن است از آن استفاده کنند.
پروژستين – اين هورمون ميتواند عادت ماهانه شما را منظم کند، اما بايد هر ماه آنرا مصرف کنيد. همچنين اين دارو خطر ابتلاء به سرطان رحم را کاهش ميدهد. اکثر پزشکان از مدروکسي پروژسترون (با نام تجاري پروورا يا مدروفم يا مپرات) يا پروژسترونهاي طبيعي (با نام تجاري پرومتريوم)
مت فورمين (با نامهاي تجاري رهامت، گلوکوفاژ و .) - اين دارو ميتواند به منظم شدن عادت ماهانه بانوان کمک کند. اما فقط در نيمي از بانوان استفاده کننده از آن موثر است. در بانوان مبتلاء به ديابت ميتواند به کنترل قند خون کمک کند.
محلول طبى مخصوص شستشويا ضد عفونى کردن صورت (لوسيون) يا آنتي بيوتيکها براي درمان آکنه
آيا ميتوانم کاري انجام بدهم که به درمان خودم کمک کنم
بله، اگر شما چاق هستيد يا اضافه وزن داريد با کاهش وزن ميتوانيد به بهبود بسياري از علائم بيماري کمک کنيد. از دست دادن فقط پنج درصد وزن بدنتان ميتواند کمک بزرگي بکند. مثلا" حدود 5/4 کيلوگرم کاهش وزن در يک خانم 90 کيلوگرمي کمک کننده است.
درباره این سایت